Κέρκυρα: Τοπίο ποίησης και μουσικής

Κατά τρόπο μυστηριακό η Κέρκυρα ήταν πάντοτε ο «μαγνήτης» των ποιητών και των φιλόμουσων. Κλείνοντας τους ταξιδιωτικούς οδηγούς και προσπαθώντας να ξεναγηθείς στις αποχρώσεις της ανοίγεται μπροστά σου μία βεντάλια που μέσα στα χρώματά της θα δεις έντονα να ξεπηδούν η τέχνη, η μουσική, η ποίηση, η ζωγραφική και η ιστορία.

Από τον Όμηρο που γράφει για το ναυάγιο του Οδυσσέα στο νησί των Φαιάκων, τον Διονύσιο Σολωμό που βρίσκει καταφύγιο το 1828 στο νησί επιζητώντας έμπνευση, τον Ελύτη που του άρεσε ο «κερκυραϊκός ελαιώνας, εκεί όπου η ελιά αδελφώνεται με το κυπαρίσσι», μέχρι τους σύγχρονους Κερκυραίους που μεγαλώνουν μέσα στις μουσικές σχολές μαθαίνοντας βιμπράτα.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» που από το 1865 είναι ο Εθνικός μας Ύμνος, μελοποιήθηκε στην Κέρκυρα και αποδόθηκε για πρώτη φορά από τη Φιλαρμονική της. Σε ένα νησί που αριθμεί 103.000 κατοίκους λειτουργούν σήμερα 18 Φιλαρμονικές και 19 χορωδίες.

Περπατώντας στα καντούνια της πόλης από τα ανοιχτά παράθυρα ξεφεύγουν νότες από έγχορδα, πνευστά ή πιάνο, από εκείνα τα παλιά των Κερκυραίων αστών. Η Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας (γνωστή ως «παλιά Φιλαρμονική») ιδρύθηκε το 1840 και προσέφερε μουσική εκπαίδευση ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης.

Μερικές δεκαετίες αργότερα ιδρύθηκε και η περίφημη φιλαρμονική «Μάντζαρος». «Η μουσική είναι μέρος της ζωής και της ιστορίας μας. Η φιλαρμονική μας μετέβη το 1896 στην Αθήνα για να παίξει για πρώτη φορά στην ιστορία των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων τον ελληνικό εθνικό ύμνο. Είχε τέτοια φήμη εκείνη την εποχή που η υποδοχή των μουσικών της στην Αθήνα, όπως έγραψε η εφημερίδα Εστία, ήταν ενθουσιώδης» λέει στην «Βoulevard» ο Γιάννης Τριβυζάς, πρόεδρος της Φιλαρμονικής Εταιρείας «Μάντζαρος». Προσθέτει δε ότι «συνεχίζει να παράγει έργο. Καλλιτεχνικοί διευθυντές, αρχιμουσικοί, υπαρχιμουσικοί με άριστη μουσική κατάρτιση μεταλαμπαδεύουν τις γνώσεις τους σε μικρούς και μεγάλους στο νησί».

Οι νότες από τις μπάντες έρχονται και συμπληρώνουν την αισθαντική ατμόσφαιρα της παλιάς πόλης. Εκεί που το αποτύπωμα του Βυζαντίου και της Βενετίας δεν έφυγε ποτέ. Η «πολυτονικότητα» άλλωστε του νησιού οφείλεται στο ότι η Κέρκυρα άλλαξε πολλά «αφεντικά» μέχρι να ενωθεί τελικά το 1864 με την υπόλοιπη Ελλάδα. Έτσι, υψώνοντας το κεφάλι σου στην πόλη βλέπεις τα δύο βενετικά φρούρια που στα μεσαιωνικά και νεώτερα χρόνια προφύλαξαν τους κατοίκους από τους εξωτερικούς κινδύνους. Το ανατολικό, το Παλαιό Φρούριο της Κέρκυρας, θεωρείται από τους αρχιτέκτονες ως ένα αριστούργημα της οχυρωματικής τέχνης (βυζαντινής εποχής). Το Νέο Φρούριο δεσπόζει στο λόφο του Αγίου Μάρκου και κατασκευάστηκε από τους Βενετσιάνους το 16ο αιώνα.

Στη σκιά τους βρίσκονται εκκλησίες που η κάθε μία έχει τη δική της μακρά ιστορία μέσα στο χρόνο. Στην «καρδιά» των Κερκυραίων ξεχωρίζει ο ναός του Αγίου Σπυρίδωνα. Οι «παλιοί» λένε ότι δεν ξεχνούν ότι ο πολιούχος του νησιού (βοσκός που έζησε τον 3ο αιώνα) έσωσε την Κέρκυρα πολλές φορές από την καταστροφή και την πείνα.

Ο επόμενος σταθμός στην παλιά πόλη είναι το γαλλικής κατασκευής συγκρότημα «Λιστόν». Τα εστιατόρια, στεγασμένα στις στοές του, προσφέρουν την παραδοσιακή παστιτσάδα με τη δάφνη, την κανέλα και το γαρίφαλο αλλά και τη σουπιά με το ντόπιο ξίδι. Το «Λιστόν», όπως σχεδόν και ολόκληρη η Κέρκυρα, πλημμύρισε φέτος το καλοκαίρι από τουρίστες, ενώ αισιόδοξες για τον τουρισμό είναι οι εκτιμήσεις για του χρόνου.

Οι ομορφιές του νησιού δεν περιορίζονται στην παλιά πόλη. Μόλις τρία χιλιόμετρα μακριά, στην περιοχή Παλαιόπολη σώζονται τα ερείπια της αρχαίας Κέρκυρας που ανακαλύφθηκαν μόλις το 1843. Στην ίδια τοποθεσία βρίσκεται το καταπράσινο κτήμα «Μον Ρεπό», που χτίστηκε το 1831 για χατίρι μιας Κερκυραίας, της Νίνας Παλατιανού. Η Νίνα Παλατιανού αγαπούσε την περιοχή και έπεισε το σύζυγό της, τον Άγγλο Αρμοστή των Ιονίων Νήσων Φρέντερικ Άνταμ, να κτίσει την έπαυλη που προκαλεί μέχρι σήμερα το θαυμασμό του κοινού. Το «Μον Ρεπό» (σημαίνει στα γαλλικά η «ανάπαυλά μου») πήρε το όνομά του από τον βασιλιά Γεώργιο Α’.

Αγαπημένος τόπος των βασιλιάδων και των πριγκιπισσών ήταν και το Ποντικονήσι, ο καταπράσινος βράχος στην είσοδο της λιμνοθάλασσας του Χαλικιόπουλου. Οι επισκέψεις απαγορεύονται τους περισσότερους μήνες του χρόνου ώστε να μην καταστραφεί η φυσική του ομορφιά. Η μόνη μέρα που δέχεται μαζικά επισκέπτες είναι ανήμερα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος τον Αύγουστο λόγω της μεγάλης γιορτής του μοναστηριού που είναι και το μοναδικό κτίσμα του.