Ήρωες πρότυπα ζωής

Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την απουσία προτύπων, δηλαδή καθοδηγητικών εικόνων που διαμορφώνουν την προσωπικότητα, σμιλεύουν την ψυχή και το πνεύμα του παιδιού και του νέου ανθρώπου ως παραστάσεις, ως βιώματα, ως τρόπος του βίου.

Από τον Χριστόδουλο Κ. Γιαλλουρίδη*

Τέτοια πρότυπα αγώνα και θυσίας για το σύνολο, την ιστορία και την πατρίδα, δηλαδή τον πολιτισμό, υπήρξαν οι πραγματικά ανεπανάληπτες μορφές των αγωνιστών του εθνικοαπευλευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ στην Κύπρο κατά το 1955 – 1959, οι οποίοι με την θυσία και τον θάνατό τους σφράγισαν τις ψυχές της γενιάς εκείνης. Η γενιά εκείνη δεν ήταν μόνο των Κυπρίων, αλλά του Ελληνισμού ολόκληρου, την οποία συνεπήρε ο αγώνας και το πνεύμα θυσίας των αγωνιστών της ελευθερίας.Υπήρξαν πραγματικά βιώματα ζωντανά της καθημερινότητας, απαράμιλλης ομορφιάς και μοναδικής προσωπικότητας μεστής πολιτισμού, ιστορίας και ιδανικών που συνέθεταν το αξιακό σύστημα της εποχής που βασιζόταν στην ελληνικότητα ως τρόπος συγκρότησης του κοινού βίου και της ορθοδοξίας ως καθοδηγητικού φάρου ζωής.

Η εικόνα του νεαρού δεκαεπτάχρονου Παλληκαρίδη να περπατά όρθιος από το κελί των μελλοθανάτων προς το ικρίωμα της αγχόνης απαγγέλλοντας τον Ελληνικό Εθνικό Ύμνο, τον οποίον ακολούθησαν και οι άλλοι μελλοθάνατοι συνοδεύοντάς τον προς το ηρωικό τέλος, ταυτιζόταν με την Ελλάδα και το υψηλό ιδανικό της Ένωσης. Ο Παλληκαρίδης ήταν ένας από τους πολλούς Έλληνες της Κύπρου που έδωσαν την ζωή τους για την Ένωση με την Ελλάδα, δηλαδή την ελευθερία. Η ελευθερία ήταν ταυτισμένη με την ελληνικότητα ως ιστορική διαδρομή, ως αγώνες του έθνους, ως Κλασσική και σύγχρονη Ελλάδα. 

Ο Παλληκαρίδης ήταν ένας από τους πολλούς εκείνους που δημιούργησαν την γενιά της ηρωικής δεκαετίας του 1950, οι οποίοι δεν εμφανίστηκαν τυχαία, αλλά διαπλάθηκαν μέσα από την ελληνική ιστορία, τις παραδόσεις και τον πολιτισμό του Ελληνικού Έθνους, οι οποίοι γαλουχήθηκαν στα ελληνικά σχολεία της Κύπρου από Έλληνες δασκάλους, που είχαν την αποστολική συνείδηση της εκπαιδευτικής τους λειτουργίας και οι οποίοι επηρέασαν μέσα από την διδασκαλία της ιστορίας και της ελληνικής παιδείας την γενιά που ανέλαβε τα ηνία του αγώνα. Ταυτόχρονα, η Εκκλησία της Κύπρου απαλλαγμένη από μικροκομματικές σκοπιμότητες και συμφέροντα, γαλούχησε με τα νάματα της ορθοδοξίας και της χριστιανικής πίστης, ενέπνευσε την δύναμη της ζωής και του θανάτου, του αγώνα και της θυσίας για την πατρίδα.

Η γενιά εκείνη δεν έχει καμία σχέση με την σημερινή εποχή, που είναι εποχή υλιστικής προσέγγισης του κόσμου, όπου η αλληλεγγύη, εθνική και κοινωνική, είναι απούσα, όπου η δράση των ανθρώπων κινείται σε εξατομικευμένο επίπεδο διεκδίκησης στενόκαρδων και μικρόψυχων στόχων και επιδιώξεων. Η ιδέα του συνόλου που συνέχει την πορεία ενός έθνους σε μια ιστορική διαδρομή που προβάλλει το μέλλον ως συνέχεια ενός μεγάλου παρελθόντος είναι ανύπαρκτη.
 

*O Χριστόδουλος Κ. Γιαλλουρίδης
είναι Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής
Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών,
Επικοινωνίας και Πολιτισμού
Παντείου Πανεπιστημίου