Και μετά τις άδειες τι;

Προκαλείται τεράστια ζημία από τον νέο τρόπο αδειοδότησης των καναλιών, ενώ και καταρρίπτονται οι πανηγυρισμοί της κυβέρνησης για την είσπραξη καθώς η ζημία που προκαλείται από το λουκέτο των καναλιών υπολογίζεται σε 600 εκατ. ευρώ σε βάθος δεκαετίας που είναι και ο χρόνος εκχώρησης των νέων αδειών

Από την Σόνια Χαϊμαντά

Τοπίο στην ομίχλη θυμίζει η νέα τηλεοπτική τάξη πραγμάτων στη χώρα μετά και την ολοκλήρωση της δημοπρασίας από την οποία αναδείχθηκαν νικητές δύο παλαιοί παίκτες (ΑΝΤ1 και ΣΚΑΪ) και ισάριθμοι νέοι (Β. Μαρινάκης και Χρ. Καλογρίτσας). Με τη σεναριολογία να οργιάζει, την κυβερνητική ρητορεία να συνιστά τον σκληρό πυρήνα της ομιλίας του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, τους καναλάρχες να ετοιμάζουν τα επόμενα βήματα και τους εργαζομένους να αγωνιούν για το μέλλον τους, η κοινωνία φαντάζει ένας αθέατος θεατής που απλά περιμένει να δει πού θα κάτσει η μπίλια… Αντιδράσεις και εκδηλώσεις παρόμοιες με αυτές του «μαύρου» της ΕΡΤ δεν προβλέπονται, τουλάχιστον προς το παρόν. Ποια είναι όμως μια σαφής εικόνα και ποια τα σενάρια που ξετυλίγονται το επόμενο διάστημα; Ποιες προοπτικές έχουν οι καναλάρχες, νικητές και κομμένοι αλλά και αυτοί που μπαίνουν τώρα στο παιχνίδι, ή ακόμη και οι επίδοξοι για τις περιφερειακές ή τις θεματικές άδειες;

Επί της ουσίας, οι τέσσερις προσωρινοί υπερθεματιστές καλούνται να πληρώσουν τεράστια ποσά. Ο ΑΝΤ1 75,9 εκατ. ευρώ, ο Β. Μαρινάκης 73,9 εκατ. ευρώ, ο Χρήστος Καλογρίτσας 52,6 εκατ. ευρώ και ο Γιάννης Αλαφούζος 43,6 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για «βεβαιωμένες οφειλές» και οι καταβολές θα πρέπει να γίνουν σε τρεις δόσεις μέσα σε διάστημα δύο ετών (15 μέρες, 12 μήνες, 24 μήνες). Το θέμα είναι αν όλοι οι επιχειρηματίες έχουν τη δυνατότητα αλλά και την τελική πρόθεση να ανταποκριθούν στα τιμήματα που έθεσαν, καθώς τα ποσά αυτά δεν είναι δυνατόν να αναμένονται ως έσοδα από τη διαφημιστική αγορά με την πίτα να υπολογίζεται σε ετήσια βάση στα 180-200 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα, έως τις 15 Σεπτεμβρίου οι τέσσερις νικητές του διαγωνισμού θα πρέπει να ανακηρυχθούν με ειδική πράξη «οριστικοί υπερθεματιστές» αφού ελεγχθούν τα πόθεν έσχες τους. Κι ως το τέλος του μήνα θα πρέπει να καταβάλουν το 30% του τελικού τιμήματος που προσέφεραν για να κατοχυρώσουν τηλεοπτική άδεια.

Εκθεση την οποία έχει στη διάθεσή της η ΕΙΤΗΣΕΕ αναφέρει ότι προκαλείται τεράστια ζημία από τον νέο τρόπο αδειοδότησης των καναλιών και καταρρίπτει τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης για την είσπραξη καθώς η ζημία που προκαλείται από το λουκέτο των καναλιών υπολογίζεται σε 600 εκατ. ευρώ σε βάθος δεκαετίας που είναι και ο χρόνος εκχώρησης των νέων αδειών. Ουσιαστικά από την έκθεση προκύπτει ότι η καθαρή ζημία του Δημοσίου ανέρχεται στα επίπεδα τουλάχιστον των 350 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα στην έκθεση αναφέρεται ότι οι εργαζόμενοι που θα χάσουν τη δουλειά τους από τα 6 κανάλια που πρέπει να κλείσουν (Alpha, Mega, Star, Έψιλον, ΑΡΤ και Μακεδονία) είναι άμεσα 1.877 και έμμεσα μέσω των συνεργαζόμενων επιχειρήσεων 1.080 με το σύνολο να ανέρχεται σε 2.957 άτομα.

Από αυτούς εκτιμά ότι θα απορροφηθούν από τα δύο νέα κανάλια που θα τεθούν σε λειτουργία 800 άτομα και 500 άτομα μέσω συνεργαζόμενων επιχειρήσεων, δηλαδή θα μείνουν άνεργοι στο τέλος 1.657 εργαζόμενοι.

Αυτό σημαίνει ότι οι αμοιβές που θα χαθούν λόγω της απώλειας θέσεων εργασίας είναι σύμφωνα με την έκθεση της τάξεως των 58 εκατ. ευρώ τον χρόνο.

Δεδομένης της αυξημένης προσφοράς εργασίας η έκθεση εκτιμά ότι θα υπάρξει και μείωση αποδοχών στους εργαζόμενους του κλάδου που θα απορροφηθούν και η οποία θα επιφέρει ετήσια απώλεια εισοδήματος 11,2 εκατ. ευρώ, συνολικά οι απώλειες αποδοχών υπολογίζονται σε 69,2 εκατ. ευρώ.

Αυτό σημαίνει ότι το κράτος από φόρους εισοδήματος, εισφορά αλληλεγγύης και εισφορές υπέρ ασφαλιστικών οργανισμών έχει απώλειες της τάξεως των 27,7 εκατ. ευρώ. Σε βάθος δεκαετίας οι συνολικές απώλειες λόγω ανεργίας είναι της τάξεως των 690 εκατ. ευρώ και το κράτος χάνει φόρους και εισφορές 277 εκατ. ευρώ περίπου.

Επειδή σύμφωνα με την έκθεση το εισόδημα που θα μπορούσε να καταναλωθεί από αυτούς που έχασαν τη δουλειά τους είναι 415 εκατ. ευρώ περίπου, το κράτος έχει πρόσθετες απώλειες από ΦΠΑ της τάξεως των 100 εκατ. ευρώ.

Έτσι η ζημία εκτινάσσεται στα 376 εκατ. ευρώ.

Επιπλέον η απώλεια εισοδήματος 415 εκατ. ευρώ έχει και έμμεση επίπτωση στην οικονομία λόγω του πρόσθετου εισοδήματος ύψους 415 εκατ. ευρώ (με πολλαπλασιαστή 1) που δημιουργεί η κατανάλωση αυτών των χρημάτων.

Οι απώλειες σε φόρους και εισφορές υπολογίζονται σε 166 εκατ. ευρώ και σε ΦΠΑ σε 40 εκατ. ευρώ, σύνολο 206 εκατ. ευρώ περίπου.

Τέλος, στα προηγούμενα ποσά θα πρέπει να υπολογιστούν και 15 εκατ. ευρώ περίπου που θα καταβληθούν σε επιδόματα ανεργίας στους απολυμένους των καναλιών και των συνεργαζόμενων εταιρειών.

Έτσι η συνολική άμεση και έμμεση ζημία ανέρχεται σε περίπου 600 εκατ. ευρώ (597.345.120 ακριβώς σύμφωνα με την έκθεση) ενώ το Δημόσιο θα βάλει στα ταμεία του από τις άδειες 246 εκατ. ευρώ, δηλαδή η καθαρή ζημία είναι 351 εκατ. ευρώ περίπου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην έκθεση γίνεται λόγος και για επιπτώσεις που δεν μπορούν να ποσοτικοποιηθούν.

Για παράδειγμα αναφέρεται στις υποχρεώσεις των καναλιών που κλείνουν σε τράπεζες, προμηθευτές, Δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία.

Οι πρώτες συναντήσεις

Κατά την πρώτη συνάντηση του γενικού γραμματέα Ενημέρωσης Ελ. Κρέτσου με τους τέσσερις εκπροσώπους των καναλιών που εξασφάλισαν άδεια (ΣΚΑΪ, ΑΝΤΕΝΝΑ, ALTER EGO και Β.Ι. ΚΑΛΟΓΡΙΤΣΑΣ), διατυπώθηκε η άποψη πως η κυρωτική πράξη για τους οριστικούς υπερθεματιστές δεν μπορεί να εκδοθεί πριν την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τις προσφυγές που έχουν καταθέσει υποψήφιοι έναντι συνυποψηφίων τους στον διαγωνισμό (16 Σεπτεμβρίου). «Δεν μπορούμε να πληρώσουμε τεράστια ποσά και στη συνέχεια το ΣτΕ να ακυρώσει τη συμμετοχή κάποιου από τους νικητές ανατρέποντας όλα τα δεδομένα» υποστήριξε ο εκπρόσωπος της εταιρείας Καλογρίτσα, ζητώντας να παραταθεί η διαδικασία για ένα 20ήμερο. Hμερομηνία - κλειδί λοιπόν είναι η 16η Σεπτεμβρίου, οπότε το Συμβούλιο της Επικρατείας θα αποφανθεί αναφορικά με τις προσφυγές των καναλαρχών.

H δικαστική διάσταση

•        Η βασική ελπίδα, λοιπόν, έχει επενδυθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας (για τη συνταγματικότητα ή μη του σχετικού νόμου) αλλά και στα δικαστήρια που χειρίζονται τα ασφαλιστικά μέτρα κατά των πλειοδοτών και εναντίον του υπουργού Επικρατείας Νίκου Παππά που είναι στην ουσία υπεύθυνος για τη διαδικασία της δημοπρασίας. Ίσως ορισμένοι επιχειρηματίες να στραφούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή και στα ευρωπαϊκά δικαστήρια που λογικά είναι το επόμενο βήμα μετά το ΣτΕ (16 Σεπτεμβρίου έως αρχές Οκτωβρίου). Οι συναντήσεις των Ν. Παππά και Λ. Κρέτσου με τους ιδιοκτήτες και τους εκπροσώπους των τεσσάρων πλειοδοτών δεν ήταν ιδιαίτερα ευχάριστες, καθώς δεν ήταν σε θέση να δώσουν απάντηση τι θα συμβεί αν το ΣτΕ δεχτεί τις προσφυγές που έχουν γίνει και κατ’ ουσίαν καταπέσει ο διαγωνισμός.

Τα Plan B, C…

•        Μια λύση είναι το μπουκέτο της Nova και του OTE TV αναλόγως εμπορικών συμφωνιών και φυσικά η μετατροπή των ψηφιακών καναλιών σε ιντερνετικά ή η μετάδοση σήματος μέσω δορυφόρου (από θυγατρικές κυπριακές εταιρείες).

•        Μια έτερη λύση συνιστούν οι συνέργειες, οι εξαγορές και οι διαπραγματεύσεις μεταξύ νέων παικτών και κομμένων. Ήδη δυναμώνουν και πυκνώνουν οι φωνές των καναλαρχών που φαίνεται ότι σύντομα θα πρέπει να τεθούν εκτός αγοράς. Ο Β. Μαρινάκης συζητά με τον Π. Ψυχάρη και με το Mega, o Δ. Κοντομηνάς με τον Χρ. Καλογρίτσα κ.ο.κ.

 Ο διευθύνων σύμβουλος του ΔΟΛ, Παναγιώτης Ψυχάρης, κατά την κατάθεσή του στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής η οποία ερευνά τη νομιμότητα των δανείων που δόθηκαν σε κόμματα και ΜΜΕ απαντώντας στις ερωτήσεις των βουλευτών για το πώς θα ξεπληρώσει τις δανειακές υποχρεώσεις του ο σταθμός αντέτεινε ότι «έχει ήδη πληρώσει 130 εκατ. ευρώ σε τόκους για ένα δάνειο 100 εκατ. ευρώ» και υποστήριξε ότι «θα είναι συνεπής και στο μέλλον ως προς τις οφειλές του». Παράλληλα, δήλωσε ότι το Mega δεν θα κλείσει και ότι θα συνεχίσει να λειτουργεί. Οι πληροφορίες πάντως θέλουν τον κ. Ψυχάρη να έχει συναντήσει ήδη τον κ. Μαρινάκη στα γραφεία του ΔΟΛ. Οι δύο άνδρες φέρονται να συζήτησαν την υπόθεση του Mega χωρίς να έχει γίνει γνωστή μέχρι στιγμής η κατάληξη της συζήτησης. Ο Παναγιώτης Ψυχάρης έκανε λόγο για αξία της ταινιοθήκης του Mega ύψους 100 εκατ. ευρώ ενώ η αποτίμηση στα βιβλία της εταιρείας είναι 70 εκατ. ευρώ και οι τράπεζες θεωρούν ότι μπορεί να πουληθεί στα 35 εκατ. ευρώ.

-        Ο όμιλος ALPHA δηλώνει διά του προέδρου του Δ. Κοντομηνά ότι «με τη δύναμη και την εμπιστοσύνη των εργαζομένων του το κανάλι έχει κατακτήσει την κορυφή δίνοντας πάντα πολλές και σκληρές μάχες» και ότι «το ίδιο θα συνεχίσει να κάνει και τώρα σε πείσμα όσων θα ήθελαν να δουν τον πρώτο σε τηλεθεάσεις, αξιοπιστία και εγκυρότητα σταθμό να κλείνει. Ο Alpha είναι οικονομικά ο πιο υγιής και διάφανος τηλεοπτικός σταθμός της χώρας και η πορεία του δεν τελειώνει εδώ. Τα όπλα στη φαρέτρα του είναι πολλά και η δικαίωση θα έρθει σύντομα». Παράλληλα ο σταθμός έχει έρθει σε συζητήσεις με τους εκπροσώπους της εταιρείας του Χρήστου Καλογρίτσα για πώληση της υποδομής και τη μεταφορά του προσωπικού με ανοικτό το ενδεχόμενο ακόμη και συγχώνευσης των δύο φορέων.

-        Ο τηλεοπτικός σταθμός πανελλαδικής εμβέλειας «ΕPSILON» δηλώνει ότι «ξεκινά δυναμικά στις 12 Σεπτεμβρίου 2016 το νέο αναβαθμισμένο πρόγραμμά του για τη σεζόν 2016-2017. Η “Ραδιοτηλεοπτική” που έχει την ευθύνη λειτουργίας του “ΕPSILON” διαβεβαιώνει ότι το πανελλαδικό αυτό κανάλι θα εξακολουθήσει για πολλά χρόνια να λειτουργεί απρόσκοπτα. Και τούτο παρά τη σημερινή θεσμική αβεβαιότητα, τις νομοθετικές ατέλειες και την πρόσφατη δημοπρασία τηλεοπτικών αδειών, της οποίας η νομιμότητα αμφισβητείται και θα κριθεί τόσο από το ΣτΕ όσο και από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς (Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Δικαστήρια) στο χρονικά αόριστο μέλλον».

Αν υπάρξει και 5ος;

Οι τέσσερις υπερθεματιστές ζητούν επίσης να αποσαφηνιστεί πόσες τελικώς θα είναι οι τηλεοπτικές άδειες που θα δοθούν στο μέλλον (αν θα δοθεί και πέμπτη πανελλαδική άδεια, πόσες θα είναι οι θεματικές και πόσες οι περιφερειακές) και αν αυτές θα δημιουργήσουν συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού προς τις εταιρείες που κατοχύρωσαν πανελλαδικές άδειες γενικού περιεχομένου. Μάλιστα οι τέσσερις εταιρείες ζητούν από την κυβέρνηση να δεσμευθεί δημοσίως για το ζήτημα αυτό, έτσι ώστε να αποσαφηνιστούν και οι κανόνες λειτουργίας της τηλεοπτικής αγοράς στο μέλλον και το μερίδιο του καθενός στη διαφημιστική «πίτα».

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Τα νέα κανάλια που θα προκύψουν πρέπει να επιδιώξουν την «αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων» (άρθ. 15, παρ. 2 του Συντάγματος), την προστασία των ανηλίκων και του καταναλωτικού κοινού, τον σεβασμό της προσωπικότητας, της φυλής, του φύλου, της θρησκείας, των πεποιθήσεων, της εθνικότητας, της αναπηρίας, της ηλικίας και του σεξουαλικού προσανατολισμού, καθώς και την προβολή ευρωπαϊκών έργων, ανεξάρτητων παραγωγών, δελτίων ειδήσεων στη νοηματική γλώσσα και εκπομπών με υπότιτλους στα ελληνικά (Προεδρικό Διάταγμα 109/2010).

Πρέπει επίσης να εγγυηθούν την τήρηση πολύ συγκεκριμένων προϋποθέσεων (ν. 4339/2015 της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ) σχετικά με:

-        τον αριθμό των εργαζομένων (τουλάχιστον 400 ανά κανάλι),

-        το περιεχόμενο του προγράμματος (δελτία ειδήσεων, εκπομπές λόγου, τέχνης, πολιτισμού, θεάτρου, ενημερωτικές, ποικίλης ύλης, ελαφράς ψυχαγωγίας, ελληνικές και ξένες σειρές, παιδικές εκπομπές, ντοκιμαντέρ και εκπομπές αθλητικού περιεχομένου), τις κτιριακές εγκαταστάσεις και τον τεχνολογικό εξοπλισμό (ελάχιστη ωφέλιμη επιφάνεια 2.500 τ.μ. και εξοπλισμός για εκπομπή προγράμματος High Definition).

Μάλιστα, ο νόμος προβλέπει ανάκληση άδειας εφόσον κάποια από τις προϋποθέσεις πάψει να ισχύει, σε οποιαδήποτε στιγμή της 10ετούς διάρκειας της τηλεοπτικής άδειας.