Αριστοτέλης Σαρρηκώστας: Στην αίθουσα του θρόνου

Δεν κατορθώνουν πολλοί να διαπιστώσουν ότι έγραψαν πίσω τους ιστορία. Ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας αφήνει με τα «κλικ» του και παρελθόν και ιστορία. Και όχι μόνο. Με το βιβλίο του, με τα όσα διηγείται, αποκαλύπτει, συμβουλεύει, περνά επαξίως στην «αίθουσα του θρόνου» και συνομιλεί πλέον με το μέλλον.
Με τον Αριστοτέλη Σαρρηκώστα ελάχιστες φορές είχαμε συναντηθεί στους μάχιμους δρόμους των ειδήσεων, μόνο σε ορισμένες τρομοκρατικές ενέργειες και μεγάλες δίκες – αν θυμάμαι καλά. Εκείνος φωτορεπόρτερ στο Αμερικανικό Ειδησεογραφικό Πρακτορείο Associated Press και εγώ ρεπόρτερ σε διάφορες αθηναϊκές ημερήσιες εφημερίδες. Όμως, άπειρες ήταν οι φορές –σχεδόν σε καθημερινή βάση, που κοίταζα τις δημοσιευμένες φωτογραφίες του με τις οποίες είχε «αιχμαλωτίσει» σ΄ ένα κομμάτι χαρτί όλα τα ελληνικά και διεθνή γεγονότα. Κι αυτό το αποτυπωμένο στο χαρτί στιγμιαίο «κλικ» της φωτογραφικής του μηχανής δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένα ανοικτό παράθυρο στον κόσμο, όχι μόνο για εμάς τους ανθρώπους του Τύπου αλλά και για χιλιάδες, ίσως και για εκατομμύρια άλλους ανθρώπους. Βλέπαμε και μαθαίναμε το τι συνέβαινε σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης με το αδιάψευστο στοιχείο της εικόνας. Αυτά τα φευγαλέα «κλικ» ήταν όμως και κάτι παραπάνω. Ήταν ολόκληρη η Ιστορία της Ελλάδος και του κόσμου ολόκληρου στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Άλλωστε, ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας δεν ήταν ούτε των «ορίων» ούτε της «στιγμής» ούτε του «σημείου». Ήταν ο φωτορεπόρτερ των μεγάλων διαστάσεων, ο φωτορεπόρτερ της αποστολής και του χρέους, ο φωτορεπόρτερ των δρόμων της φωτιάς, ο παγκόσμιος φωτορεπόρτερ. Η δικτατορία της 21ης Απριλίου, το Πολυτεχνείο, η Μεταπολίτευση, ο πόλεμος των έξι ημερών μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ, ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ, ο εμφύλιος στον Λίβανο, η ανατροπή του Σάχη της Περσίας, ο πόλεμος Ιράν – Ιράκ, ο εμφύλιος πόλεμος στη Ρουάντα, είναι μερικά από τα μεγάλα γεγονότα που πέρασαν από το φακό του Σαρρηκώστα. Η κορυφαία δε στιγμή του ίσως να είναι η φωτογραφία που τράβηξε κατά την εισβολή του τανκ στο Πολυτεχνείο, την μαύρη εκείνη νύχτα τον Νοέμβριο του 1973. Για εκείνη την μαύρη ώρα και το πώς στάθηκε ολομόναχος σε «απόσταση βολής», με την μηχανή και τα φιλμ του, δίπλα στους σιδηρόφρακτους του καθεστώτος, μού τα διηγήθηκε όλα πριν από έξι χρόνια σε μια συνέντευξη που μου είχε δώσει για την εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος» όπου τότε εργαζόμουν. Και αξίζει να διαβάσει κανείς αυτή την ιστορία στο βιβλίο του, που πρόσφατα κυκλοφόρησε, για να καταλάβει τι θα πει τόλμη, θάρρος και αυτοθυσία.
Ο Σαρρηκώστας δεν ήταν μόνο ο κυνηγός της φωτογραφικής ειδήσεως. Δεν ήταν μόνο ο κυνηγός της μεγάλης εικόνας του γεγονότος. Ήταν και κάτι πολύ ανώτερο, ήταν ο κυνηγός της «μεγάλης εικόνας» του εαυτού του. Ελάχιστοι άνθρωποι επιλέγουν αυτόν τον στόχο γιατί αυτός προϋποθέτει θυσία, πίκρα στεναχώρια, μοναχικότητα, αντρεία, ρίσκο, κίνδυνο. Σχεδόν οι πάντες επιδιώκουν την θέση τους ανάμεσα σε εκείνη την βολική «εικόνα» που αποφέρει πολλά ή λίγα –εννοείται αταλαιπώρητα, αλλά δεν αφήνει πίσω της απολύτως τίποτε. Κανένα ίχνος. Κανένα αποτύπωμα. Ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας και ταλαιπωρήθηκε και σίγουρα δεν θα ήταν λίγες οι φορές που η καρδιά του θα πλημμύριζε από απέραντες λύπες. Λύπες για αυτά που έβλεπε και φωτογράφιζε, λύπες για αυτά που άφηνε πίσω του σε κάθε αποστολή. Αυτό το κατάλαβα πολύ καλά όταν τον άκουσα πριν λίγο καιρό στην αίθουσα της Παλιάς Βουλής, στην παρουσίαση του βιβλίου του ‘‘Ζην επικινδύνως’’, να ψελλίζει συγκινημένος δυο και τρεις φορές κατά την διάρκεια της ομιλίας του «ζητώ συγνώμη από την οικογένεια μου που στα δύσκολα δεν με είχε δίπλα της». Και πίσω απ’ αυτό το ταπεινό όσο και θαρραλέο συγνώμη κρύβεται ατόφιος ο μόχθος του στο κυνηγητό της προσωπικής του «μεγάλης εικόνας». Μιας παθιασμένης καταδιώξεως που δεν επέτρεπε στις σταγόνες της πίκρας –όσο κι αν του χτυπούσαν χωρίς έλεος τα φυλλοκάρδια του, να του πνίξουν τον ωκεάνιο του στόχο. Και τον κατέκτησε τον στόχο του. Κέρδισε την «μεγάλη εικόνα» του. Δεν το κατορθώνουν πολλοί αυτό. Δεν κατορθώνουν πολλοί να διαπιστώσουν, σε κάποια φάση της ζωής τους, ότι έχουν αφήσει πίσω τους πλούσιο παρελθόν. Δεν κατορθώνουν πολλοί να διαπιστώσουν ότι έγραψαν πίσω τους ιστορία. Ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας αφήνει με τα «κλικ» του και παρελθόν και ιστορία. Και όχι μόνο. Με το βιβλίο του, με τα όσα διηγείται, αποκαλύπτει, συμβουλεύει, περνά επαξίως στην «αίθουσα του θρόνου» και συνομιλεί πλέον με το μέλλον.
Η Boulevard παρουσιάζει μερικές από τις φωτογραφίες του στην Ελλάδα.
Aπό την κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου (1968)
Ο Νομπελίστας Γ.Σεφέρης
Ορκωμοσία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, 24 Ιουλίου 1974
Επιστροφή Ανδρέα Παπανδρέου στην Ελλάδα, 1974
Ο Λεωνίδας Κύρκος σε προεκλογική ομιλεία του στηνξ πλατεία Συντάγματος
Ο γάμος του Αριστοτέλη Ωνάση με την Τζάκι Κένεντι στον Σκορπιό (1968)
Ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος με την μητέρα του Φρειδερίκη
Πολυτεχνείο, 17 Νοεμβρίου 1973