Κυριακή, 6 Οκτωβρίου, 2024 - 01:16

Ιδρυμα Θεοχαράκη: Αλέκος Φασιανός - Βαγγέλης Χρόνης 30 χρόνια φιλίας

Μία υμνωδία στη φιλία και την τέχνη μπορεί να χαρακτηριστεί η κοινή έκθεση του ζωγράφου Αλέκου Φασιανού και του ποιητή Βαγγέλη Χρόνη, που συνεχίζεται στο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β & Μ. Θεοχαράκη. Τα αντιπροσωπευτικά έργα ζωγραφικής, τα σχέδια, τα χαρακτικά, καθώς και τα αντικείμενα από πηλό, μπρούτζο και γυαλί του μεγάλου μας ζωγράφου αποκαλύπτουν τη βαθιά του αναζήτηση για το ωραίο, μέσα από την ποιητική δύναμη της δημιουργίας και της άμεσης σχέσης του με τον ποιητικό κόσμο του Βαγγέλη Χρόνη. Τριάντα χρόνια ο ποιητής και ο ζωγράφος εναλλάσσουν λέξεις και εικόνες επιτρέποντας για πρώτη φορά να παρουσιαστεί ο κόσμος της εποικοδομητικής τους συνεργασίας.
 
Ανάμεσα στα σημαντικά έργα του Αλέκου Φασιανού που εκτίθενται είναι «Οι τρεις στρογγυλοκέφαλοι» (1968), «Ο ζωγράφος και το μοντέλο» (1970), «Πανδώρα» (1977), «Ωραίο τοπίο με τρεις νέους» (1980), «Σαπφώ με στάχια» (1986), «Πυγμαλίων» (1998), «Οδυσσέας και Καλυψώ» (1991), «Η αποθέωση του Αθλητή» (2003), «Το πύρινο όραμα του Προφήτη Ηλία» (2014) και πολλά άλλα. Παράλληλα, παρουσιάζεται και το πολύτιμο αρχείο του ποιητή με χειρόγραφα, επιστολές, ανέκδοτες φωτογραφίες και πρώτες εκδόσεις, που φανερώνουν τον κοινό χρόνο της συνεχούς και αμείωτης δημιουργικής τους δράσης. Τριάντα χρόνια οι δύο τους εναλλάσσουν λέξεις με εικόνες δείχνοντας, για πρώτη φορά στο σύνολό της, την πολυεπίπεδη εποικοδομητική τους συνεργασία.
 
Όπως εξομολογείται ο Αλέκος Φασιανός στον επιμελητή της έκθεσης, Τάκη Μαυρωτά: «Ένας ζωγράφος είναι μεγάλος, όταν μπορεί να εκφράζει αυτό που θέλει με το χρώμα και το σχέδιο, και ένας ποιητής με λέξεις. Εδώ και χρόνια μου ζήτησαν να γράψω την αυτοβιογραφία μου. Έγραψα ότι μου άρεσε να περιπλανούμαι στους Αθηναϊκούς δρόμους την περίοδο ’60 – ’63. Δεν τους άρεσε, όμως, και μου το έσβησαν. Για μένα αυτό ήταν το μεγαλύτερο μάθημα. Έβλεπα τις πόρτες, τις αυλές, τη ζωή. Παρόλο ότι σήμερα πολλά έχουν αλλάξει, πάλι εγώ περιδιαβαίνω και θυμάμαι ότι μια μέρα στη Μεσογείων έγινε μια σύγκρουση και όλοι βγήκαν στη λεωφόρο, στα παράθυρα και στα μπαλκόνια. Τότε είδα ένα νέο και μου φάνηκε σαν Ερμής, έτσι όπως ήταν ψηλά στο μπαλκόνι. Πάντα βρίσκεις την έμπνευση μέσα από την πόλη», ενώ ο ποιητής Βαγγέλης Χρόνης τονίζει στον πολυσέλιδο κατάλογο της έκθεσης: «Αποκόμισα την χαρά της δημιουργίας χωρίς ποτέ να την μετρήσω ή να την ζυγίσω γιατί έτσι κι αλλιώς η χαρά δεν μετριέται και δεν ζυγίζεται. Αποκόμισα, επίσης, ένα ταξίδι μεγάλο μέσα στην ανθρώπινη ύπαρξη, ένα ταξίδι δύσκολο στην προσπάθεια να αγγίξεις την άβυσσο του ανθρώπου. Αυτό το ταξίδι ας το αποκαλέσω γνώση, αν και πιστεύω πως φεύγουμε από την ζωή ημιμαθείς και ανικανοποίητοι. Αποκόμισα ένα δώρο για την ψυχή μου, που το χρησιμοποιώ αντί ηρεμιστικών μέσα στους τρελούς καιρούς που ζούμε. Σίγουρα και άλλα πολλά έχω αποκομίσει και θα αποκομίζω… Η ζωή μας είναι από μόνη της μία τέχνη και εμπεριέχει μέσα της απαραιτήτως ποίηση ασχέτως αν δεν την βλέπουμε και παρασυρόμαστε από τα προβλήματα της καθημερινότητας».
 
Ο συγγραφέας Θανάσης Νιάρχος επισημαίνει για την κοινή έκθεση του ποιητή Βαγγέλη Χρόνη και του ζωγράφου Αλέκου Φασιανού, ότι πρόκειται για: «Μια έκθεση που δεν εξαίρει μόνο σε επίπεδο τέχνης την έννοια της φιλίας, αλλά καθώς βρίθει προσωπικών μαρτυριών μεταβάλλει την ιερή, έτσι ή αλλιώς, έννοια του ιδιωτικού σε αποδεικτικό μιας καλλιτεχνικής μαρτυρίας πολλαπλάσιας σημασίας. Η κοινή αυτή έκθεση επιβεβαιώνει με τον πιο εναργή τρόπο – πέρα από τη σύμπλευση του ποιητή με τον ζωγράφο, όπως τεκμαίρεται χάρη στην αποκλειστική εικονογράφηση των ποιημάτων του πρώτου με σχέδια που φιλοτέχνησε ο δεύτερος για όλα τα ποιητικά του βιβλία. Αντλημένες από τα κείμενα αυτά λέξεις όπως «αθωότητα», «ελεγειακός χαρακτήρας», «φως», «απολλώνιο φως», «συνείδηση ελληνική», μαζί με ένα πλήθος πια άλλων λέξεων και νοημάτων που τις συναντάμε στα ποιήματα του Βαγγέλη Χρόνη, θα έλεγες πως νιώθεις τη ζωγραφική του Αλέκου Φασιανού ακόμη πιο οικεία και προσιτή, μάλλον η υπόστασή της να διευκρινίζεται ως το πιο αθώρητο βάθος της. Κάθε μορφή τέχνης προϋποθέτει ή σωστότερα υποβάλλει την προοπτική αν όχι της αιωνιότητας τουλάχιστον της διάρκειας. Αν η τέχνη δεν αντιμαχόταν το εφήμερο ή δεν καλλιεργούσε το εφήμερο ως κάτι διαρκές και αναντικατάστατο, όλη η γνώση του παρελθόντος ή η μαντεία του μέλλοντος θα γινόταν μια υπόθεση εξαιρετικά επισφαλής. Αν νιώθουμε ευγνώμονες σε δύο δημιουργούς, όπως ο ζωγράφος Αλέκος Φασιανός και ο ποιητής Βαγγέλης Χρόνης είναι γιατί με την κοινή τους έκθεση φαίνεται να αναγνωρίζουν ισότιμη σημασία, μαζί με τα δημιουργήματα της καθαυτής τέχνης του ο καθένας, σε ένα πλήθος παραπληρωματικών στοιχείων που αποκαλούμενα ντοκουμέντα δίνουν στην έννοια της διάρκειας τη μαγεία μιας ανεξαγόραστης παρούσας στιγμής»
 
Το ανήσυχο ζωγραφικό ένστικτο και το πάθος του Φασιανού για την τέχνη τον οδήγησαν να μεταχειριστεί όλες τις τεχνικές και όλα τα μέσα για την απόδοση των οραμάτων του. Από την άλλη πλευρά ο αισθαντικός ποιητής Βαγγέλης Χρόνης, μέσα από τις ενότητες του έργου του: «Ο σύμμαχος Χρόνος» των εκδόσεων Στοχαστής, «Νέοι στον Άδη» (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών), «Youth in Hades», «Ένα χωνάκι θλίψη», «Η ευθύνη του Μαΐου», «Τα αγάλματα και οι ψυχές», «A cornet of sorrow» και «Το αρχαίο Κεραμίδι» των εκδόσεων Καστανιώτη μεταξύ των άλλων, έχεις την αίσθηση ότι μοιράζεται τις ίδιες αγωνίες για τον έρωτα και τη ζωή.
 
Ο Αλέκος Φασιανός σπούδασε ζωγραφική δίπλα στον Γιάννη Μόραλη στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1956-1960). Μεταξύ 1960 και 1963, συνέχισε τις σπουδές του στη λιθογραφία στο Παρίσι με γαλλική κρατική υποτροφία δίπλα στους Eugene Clairin και Georges Dayez. Το έργο του έχει παρουσιαστεί σε πολλές ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ο Αλέκος Φασιανός σχεδιάζει, επίσης, θεατρικά σκηνικά και εικονογραφεί καλλιτεχνικές εκδόσεις. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
 
Ο Bαγγέλης Χρόνης γεννήθηκε το 1947 στην Σταυρούπολη Ξάνθης. Σπούδασε Αγγλική Γλώσσα στο Oxford School of English και Ναυτιλιακά στο City of London Polytechnic.Υψηλό στέλεχος του Ομίλου Λάτση από το 1971 και Μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Λάτση. Είναι Άρχων Μαΐστωρ του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως και έχει τιμηθεί για την κοινωφελή του δράση. Το 2007 το βιβλίο του «Νέοι στον Άδη» βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών και το 2016 τιμήθηκε με το Α’ βραβείο Odysseus Awards, στο διεθνή διαγωνισμό ποίησης στα πλαίσια του 9ου ετήσιου London Greek Film Festival.
 
-Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β & Μ. Θεοχαράκη.
Βας. Σοφίας 9 και Μέρλιν 1, Αθήνα 
-Η έκθεση διαρκεί έως στις 27 Οκτωβρίου 2019
 
 
 
ΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ BOULEVARD ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ Β & Μ. ΘΕΟΧΑΡΑΚΗ
 
Μοναδική εμπειρία
 
Το Ίδρυμα Θεοχαράκη αναζητά με συνέπεια και ένταση την ανάδειξη των αλληλεπιδράσεων όχι μόνον των εικαστικών τεχνών και της μουσικής, όπως αποκαλύπτει ο τίτλος του, αλλά και των τεχνών με τα γράμματα και ιδιαίτερα τα πιό μουσικά από αυτά, την ποίηση. Οι εκθέσεις-αφιερώματα στους μεγάλους μας ποιητές Ελύτη, Σεφέρη και  Καβάφη, αλλά και των Πικάσο-Κοκτώ, δεν αναδεικνύουν απλώς, αλλά αποδεικνύουν κατά τον εναργέστερο τρόπο την δυναμική αυτή σχέση.
 
Στην περίπτωση των Αλέκου Φασιανού και Βαγγέλη Χρόνη ερχόμαστε στην ζωντανή πραγματικότητα, στην ζώσα μαρτυρία μιας γόνιμης αμφίδρομης σχέσης που μοιραία κατέληξε στην 30χρονη φιλία, πώς αλλιώς θα μπορούσε να καταλήξει;
 
Ο Αλέκος Φασιανός, ο ιδιωματικός ζωγράφος που ντύνει τις διαχρονικές αρχές του ελληνικού πολιτισμού με σύγχρονα εικαστικά « ενδύματα », εμπνέεται από τον εναργή, λιτό και διάφανο ως δωρική κιονοστοιχία λόγο του Θράκα Βαγγέλη Χρόνη και εικονογραφεί τις ποιητικές του συλλογές, ενώ ο δεύτερος εμπνέεται νέους στίχους από την εικόνα της ουσιαστικής και φωτεινής αλήθειας του Αλέκου Φασιανού.
 
Αυτό το υψηλού επιπέδου παιγνίδι, αυτή η πνευματική αντισφαίριση, αναδεικνύεται από τον επιμελητή και κοινό φίλο Τάκη Μαυρωτά στην τόσο πλούσια σε νοήματα και αισθητικονοητική απόλαυση έκθεση. 
 
Η μακροχρόνια φιλία που ενώνει τον επιμελητή, τους Ιδρυτές του Ιδρύματος και τον υπογράφοντα και με τους δύο δημιουργούς, έκανε για όλους μας την δημιουργία αυτής της έκθεσης μια μοναδική εμπειρία.
 
Φώτης Παπαθανασίου
Γενικός Διευθυντής