Τιτάνια προσπάθεια σε γκρίζο φόντο

Tο βάπτισμα του πυρός για την Αριστερά -πρώτη φορά στην εξουσία- συντελείται υπό δραματικές συνθήκες. Καθημαγμένη χώρα και εχθρικοί δανειστές, αποφασισμένοι να μην επιτρέψουν ρωγμές στο αποκρουστικό ενδιαίτημα της λιτότητος. Γι’ αυτούς, οιαδήποτε αναίρεση των βασικών επιλογών τους, έστω κατ’ ελάχιστον -και δη από κυβέρνηση της Αριστεράς- συνιστά πλήγμα στο γόητρο και στην παντοδυναμία του ρόλου τους. Αδιαφορούν για το αδιεξοδο ή για τα πενιχρά αποτελέσματα της πολιτικής που επέβαλαν, ξεχνούν τις δικές τους παραδοχές για τα κραυγαλέα λάθη και τις αντιδημοκρατικές παρεμβάσεις και ενώ ανησυχούν για τις εξελίξεις στην Ένωση, εμμένουν στα σκληρά μέτρα και ουσιαστικά στην εξουθένωση της ελληνικής κυβέρνησης. Εφ’ ω και η διελκυστίνδα των τεσσάρων μηνών, με κλειστή τη στρόφιγγα του χρήματος και με προφανείς τους εκβιασμούς στην ημερήσια διάταξη…

Απογεύγοντας εικασίες και προβλέψεις, καταγγελτικές ευκολίες και βολικές γενικότητες, αφήνοντας δηλαδή στην άκρη το βαρετό και τοξικό σίριαλ περί την συμφωνία, ας δούμε κωδικοποιημένα τα στοιχεία που συνθέτουν τη σημερινή κατάσταση:

1) Το Μνημόνιο: Αχρείαστο, δυναστικό, τιμωρητικό και εν τέλει καταστροφικό. Θα μπορούσε στη θέση του να υπάρχει ένα όντως αυστηρό πρόγραμμα δομικών αλλαγών (π.χ. για τον ερειπιώνα του κράτους), ορθολογική αντιμετώπιση μισθών και συντάξεων, φορολογικός ανασχεδιασμός και αναπτυξιακό σχέδιο. Αντ’ αυτού επεβλήθη αυταρχικά ένα πρόγραμμα με ολέθρια αποτελέσματα.

2) Η χαμένη ευκαιρία: Έτρεμαν οι δανειστές το ενδεχόμενο να μη δεχθεί η τότε ελληνική κυβέρνηση το Μνημόνιο. Οι τράπεζές τους ήσαν φορτωμένες ελληνικά ομόλογα, ενώ οι επιπτώσεις στην Ευρωζώνη από ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδος θα ήταν γεγονός καταλυτικό και μοιραίο για την Ευρώπη. Όμως, ο Γ. Παπανδρέου, έμφοβος και δεδομένος, δεν κατάλαβε ότι με την πλάτη στον τοίχο δεν ήταν μονάχα η Ελλάδα, αλλά και η Ευρωζώνη. Θα μπορούσε να αποδεχθεί ένα μετριοπαθές πρόγραμμα, να ζητήσει δάνειο με σχετικά χαμηλό επιτόκιο (και όχι με το αρχικό 5,3%) και να καταστήσει σαφές ότι αν δεν γίνουν δεκτές οι ρεαλιστικές προτάσεις του, η ευθύνη για τις επίφοβες εξελίξεις θα βάρυναν εξ ολοκλήρου την Ευρωζώνη. Δεν το έπραξε. Και έχασε η χώρα τη μεγάλη ευκαιρία για αναμόρφωση.

3) Οι ομολογίες: Εν αρχή η παραδοχή από το ΔΝΤ για το λάθος στον πολλαπλασιαστή. Ακολούθησε σωρεία ομολογιών από τους Ευρωπαίους για λάθη τόσο στο αρχιτεκτόνημα του Μνημονίου όσο και στην εφαρμογή του. Πέραν αυτών, κάποιοι εταίροι παραδέχτηκαν ότι υφίσταται και δομικό πρόβλημα στην Ευρωζώνη, ενώ υπενθύμισαν (Κολ, Ντ’ Εσταίν κ.ά.) ότι η Ελλάδα δεν έπρεπε να μπει στην Ευρωζώνη διότι η οικονομία της έπασχε σοβαρά.

4) ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-Διαπραγμάτευση: Ελάχιστες οι απόπειρες για ουσιαστική και σκληρή διαπραγμάτευση. Οι δανειστές θεωρούσαν δεδομένη και πειθήνια την προηγούμενη ελληνική κυβέρνηση με αποτέλεσμα να επιβάλουν εύκολα τη θέλησή τους. Όταν μάλιστα είδαν τη δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ, και βεβαιώθηκαν ότι επίκειται κυβερνητική αλλαγή, ετοίμασαν σχέδιο στραγγαλισμού της νέας κυβέρνησης, το οποίο εφαρμόζεται εκβιαστικά και κυνικά.

5) Ο ΣΥΡΙΖΑ: Υπαναχώρησε κατά το μεγαλύτερο μέρος του κυβερνητικού του προγράμματος, επιδιώκοντας μια συμφωνία που δύναται να εξελιχθεί σε αφετηρία θετικών εξελίξεων. Στο τετράμηνο που πέρασε -και ανεξάρτητα από ναρκισσιστικές υπερβολές, επικοινωνιακές φωτοβολίδες και πλείστα όσα αρνητικά- ο ΣΥΡΙΖΑ διαπραγματεύτηκε σθεναρά, βάζοντας δύσκολα στους δανειστές. Τώρα όλοι γνωρίζουν ότι μια συμφωνία με κάποιες βελτιώσεις συγκριτικά με το παρελθόν και με σημείο αναφοράς ενδεχόμενη διευθέτηση δύο μείζονος σημασίας θεμάτων (Χρέος/Ανάπτυξη) δεν θα συνιστά μεγάλη κατάκτηση, αλλά ούτε «μία από τα ίδια». Θα είναι μια ρωγμή, μια σπίθα που θα ανάψει ιαματικές φωτιές στην Ευρώπη. Κι αυτό θα συνιστά επιτυχία πρώτου μεγέθους… Η κοινωνία θα το αντιληφθεί. Για το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ δεν παίρνω όρκο.

ΦΩΤΟ: Δήμητρα Στασινοπούλου/Σύμη