Τετάρτη, 4 Δεκεμβρίου, 2024 - 07:34

Η παρακμή της ΝΔ

Στα αστοχήματα της κυβερνήσεως του ΣΥΡΙΖΑ εναποθέτει τις ελπίδες της απ’ ό,τι φαίνεται το κόμμα της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως στο να επανακάμψει στο μέλλον στην κεντρική πολιτική σκηνή. Κάτι ανάλογο με αυτό που είχε επισυμβεί στο παρελθόν, όπου τα σκάνδαλα (επί Α. Παπανδρέου), το φιάσκο του Χρηματιστηρίου και η διαπλοκή (επί κ. Κ. Σημίτη) και το Α΄ Μνημόνιο (επί κ. Γ. Παπανδρέου) έφεραν στην εξουσία τις κυβερνήσεις της ΝΔ, των κ.κ. Μητσοτάκη, Καραμανλή και Σαμαρά.

Μόνο που η τακτική του «ώριμου φρούτου» δεν συνιστά πολιτική, κάτι το οποίο δεν αντιλαμβάνεται η ΝΔ η οποία εξακολουθεί να πορεύεται με μεταχειρισμένες μεθόδους, χωρίς να διαθέτει καθαρά ιδεολογήματα και νέα προτάγματα. Η ΝΔ έχει αποκοπεί από την κοινωνία. Στις λαϊκές συνοικίες του εργατόκοσμου και των βιοπαλαιστών η απήχησή της δεν ξεπερνά το 10 – 15%. Την τελευταία 10ετία έχει απωλέσει περί τα 2.000.000 ψηφοφόρους, οι οποίοι κατευθύνθηκαν είτε σε κόμματα δεξιότερα ή αριστερότερά της είτε κατέστησαν αδρανείς διά της αποχής των. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, επίσης, η ΝΔ έχει χάσει τέσσερις αναμετρήσεις.

Τι μπορεί να έχει επισυμβεί ώστε το άλλοτε κραταιό κόμμα εξουσίας, με την τόση ιστορική συμβολή στην Ελλάδα, να κινείται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας; Δύο τινά πρέπει να συμβαίνουν∙ ή το αφήγημά της είναι πλέον κενό περιεχομένου και αφήνει συνεπώς ασυγκίνητο μεγάλο ακροατήριο των πολιτών ή τα στελέχη της δεν είναι σε θέση να πείσουν. Είναι κοινώς αναξιόπιστα και ανίκανα. Εάν βέβαια συντρέχουν και οι δύο λόγοι, τότε το πρόβλημα είναι συθέμελο και ίσως να απαιτείται η εκ των βάθρων ανασυγκρότησή της.

Οι αιτίες της σημερινής παρακμής της ΝΔ ίσως να εδράζονται, κατά μία σοβαρή άποψη, στην περίοδο της ιδρύσεώς της∙ στο 1974, χωρίς αυτό να απομειώνει απαραίτητα τη μεγάλη πολιτική φυσιογνωμία του ιδρυτή της, του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Την περίοδο της Μεταπολιτεύσεως, κατά την ίδια άποψη, η ΝΔ εμφανίστηκε με αλλοιωμένη την ιδεολογική της ταυτότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και σήμερα τα στελέχη της αισχύνονται να πουν ότι ανήκουν σε συντηρητικό χώρο. Η ΝΔ του ’74 πολιτεύθηκε με πολιτικές πράξεις που, ανεξαρτήτως εάν ήταν επιβαλλόμενες ή όχι από το πνεύμα της εποχής, αντιστρατεύονταν σε κάθε περίπτωση τις θέσεις ενός δεξιού ή συντηρητικού κόμματος. Γεγονός πρωτόφαντο σε ολόκληρη την Ευρώπη για ένα συντηρητικό – αστικό κόμμα. Σε πολλές δε από τις κορυφαίες πολιτικές επιλογές της συμπορεύτηκε μαζί με τον υπ’ αριθμόν ένα ιδεολογικό εχθρό της –πολέμιο του αστικού καθεστώτος, τη νομιμοποιημένη Αριστερά (ουδέτερη έως αρνητική στάση στο δημοψήφισμα επί του πολιτειακού, κρατικοποιήσεις στην οικονομία, έξοδος από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ κ.ά). Το ότι η νομιμοποίηση του ΚΚΕ ήταν μία άκρως επιβεβλημένη ενέργεια, ιδίως μετά την πτώση μιας χούντας, και φυσικά μια άκρως ορθή δημοκρατική πράξη, δεν συζητείται.

Αυτό, όμως, που ενδεχομένως να εγείρει ερωτήματα είναι ότι η συνοδοιπορία (έστω συγκυριακή) σηματοδοτήθηκε ταυτόχρονα με την έλλειψη αντιπαραθέσεως με την Αριστερά, στο πεδίο των ιδεών. Αίσθημα ενοχής και προς τι; Συνεπώς, στο αριστερό «κάδρο» της Μεταπολιτεύσεως, με αριστεροποιημένη την κυβερνώσα ΝΔ, φυσικό και επόμενο ήταν, κάποια στιγμή, να αντιστρέφονταν οι ρόλοι. Φυσικό και επόμενο ήταν σε ένα καθεστώς πλειοδοσίας της αριστεροσύνης να αρχίσει η φθορά του αστικού χώρου και των αξιών που αυτός εκπροσωπούσε, με τη ΝΔ να καθίσταται στις επόμενες δεκαετίες απλώς ένας (καλός ή κακός) διαχειριστής της εξουσίας. Ξέπνοη από ιδεολογία, αμήχανη μπροστά στους πολιτικούς μετεωρισμούς της, άτολμη σε μεταρρυθμίσεις, ευεπίφορη στις πελατειακές σχέσεις και την οικονομική διαπλοκή.

Εν κατακλείδι: ο «ριζοσπαστικός φιλελευθερισμός» της μεταπολιτευτικής ΝΔ δεν ήταν τελικά τίποτε άλλο παρά ο πολιτικός προπομπός της «Αλλαγής» και του «κοινωνικού μετασχηματισμού» του ΠΑΣΟΚ, το οποίο αποδείχτηκε, τώρα που πληρώνεται το… μάρμαρο, πως ήταν ο μεγάλος ολετήρας ετούτης της χώρας.

Στην τεσσαρακονταετία των δύο ισχυρών κομμάτων εξουσίας,  ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, αναδύθηκε από την πολιτική τους μήτρα ως κυρίαρχη ιδεολογία ο λαϊκισμός. Ο τελευταίος, μαζί με τον επακολουθήσαντα «λαϊκό καπιταλισμό» και τον «κρατικοδίαιτο - παρασιτικό καπιταλισμό», αποτέλεσαν το τοξικό εκείνο πολιτικό μείγμα που θανάτωσε ή κατέφθειρε ή διέφθειρε μια ολόκληρη κοινωνία. Που αποστέρησε την κοινωνία από «αξίες», «κανόνες», «αναφορές», «ιεραρχίες», «πρότυπα», «ποιότητες», «τρόπους» και «ευγένειες». Κυρίως, που απέκοψε μια κοινωνία πολιτών από την ιστορική συνείδησή της (αξίζει να αναζητηθεί και να διαβαστεί «το βδέλυγμα», το πρόσφατο κείμενο στη Lifo. Gr του θεατρικού συγγραφέα Δημήτρη Δημητριάδη, το οποίο, αν και ακραίο κατά γράμμα, κρύβει στο πνεύμα του μεγάλες αλήθειες για τη συμπεριφορά του λαού, και κάνει λόγο για τη «διακοπή της συνέχειας» και την «ιστορική παύση» ετούτης της χώρας).

Γιατί άραγε εκπλήσσει η ανάρρηση στην εξουσία του κ. Τσίπρα; Ο αστικός πολιτικός κόσμος και η αστική ευγενής τάξη, όσοι έχουν απομείνει, επιβάλλεται να εξασκηθούν στην αυτεπίγνωση. Παραμένουν εφεδρεία. Το πάλαι ποτέ ΠΑΣΟΚ πρόλαβε και μετουσιώθηκε σε ΣΥΡΙΖΑ. Η ΝΔ όμως;               

*ΦΩΤΟ: Το Ερέχθειο/Γιάννης Λιάκος