Δελφοί: Το κέντρο της γης
Ο αρχαιολογικός χώρος των Δελφών, που έχει χαρακτηριστεί από το 1987 μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, περιλαμβάνει δύο ναούς, έναν αφιερωμένο στον Απόλλωνα και έναν στην Αθηνά
Από τον Παναγιώτη Μαυραγάνη
Oι Δελφοί δεν είναι απλά ένας ακόμα διάσημος αρχαιολογικός χώρος της Ελλάδας. Πρόκειται για ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς, τεράστιας ιστορικής και πολιτισμικής σημασίας, το οποίο βρίσκεται στον «Ομφαλό της Γης». Εκεί όπου συναντήθηκαν οι δύο αετοί, όταν ο Δίας τους άφησε ελεύθερους, τον έναν από την ανατολή και τον άλλον από τη δύση. Στο κέντρο του κόσμου. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, οι Δελφοί είναι σε θέση που μόνο οι θεοί θα μπορούσαν να διανοηθούν και να δημιουργήσουν: Στους πρόποδες του Παρνασσού, οι οποίοι σήμερα είναι συνυφασμένοι με το σημαντικότερο μαντείο του αρχαιοελληνικού κόσμου. Αυτή η ιερή τοποθεσία των Δελφών, στις καταπράσινες νότιες ελατόφυτες πλαγιές του βουνού, χαρακτηρίζεται ως ένα από τα συγκλονιστικότερα σημεία πάνω στον πλανήτη.
«Εκείνο που κάνει τους Δελφούς ξεχωριστούς δεν μπορείς να το περιγράψεις. Μπορείς μόνο να το αισθανθείς. Και αυτό που αισθάνεσαι μένει για πάντα», λέει στην «Boulevard» o κ. Απόστολος Χατζηδήμου, προϊστάμενος του Τμήματος Τουρισμού και μέλος της Επιτροπής Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής του Δήμου Δελφών. Οι περισσότεροι επισκέπτες καταλήγουν στην περιοχή με ορμητήριο τη γειτονική κοσμο πολίτικη Αράχωβα, η οποία απέχει από τους Δελφούς μόλις 11 χιλιόμετρα. Η διαδρομή είναι μαγευτική. Τα γνήσια χρώματα και η τέλεια αρμονία του πολιτισμού και της φύσης προδιαθέτουν τον σύγχρονο εξερευνητή να ζήσει μια περιπέτεια, εκεί όπου η ελληνική μυθολογία γίνεται πραγματικότητα.
«Οι Δελφοί αποκαλύπτουν συνεχώς τη μαγεία τους, από την κατηφοριά του δρόμου, λίγο πριν φτάσεις, τη θέα που σε κυριεύει όσο πλησιάζεις, την ανηφοριά μέχρι το ναό του Απόλλωνα και το αρχαίο στάδιο, τις Φαιδριάδες και τα γύρω μονοπάτια που κουβαλούν αιώνες ιστοριών και εικόνων», αναφέρει ο κ. Χατζηδήμου και συνεχίζει περιγράφοντας: «Βλέπεις τη δύναμη του Ηνίοχου μπροστά σου, τους κρυμμένους στο μάρμαρο πρώτους μουσικούς φθόγγους, τις Καρυάτιδες, τους τριγωνικούς κίονες, το πέρασμα δυο βήματα δίπλα απ’ την Πυθία, το άκουσμα των νερών δίπλα στην Κασταλία πηγή, και συνεχίζεις τη βόλτα χωρίς να το αντιληφθείς στο ταφικό σύμπλεγμα του Μελεάγρου, λίγο πιο έξω από την είσοδο της πόλης, διαβαίνοντας το στήριγμα της μεγάλης πόρτας πάνω στο δρόμο, που για αιώνες άνοιγε ή έκλεινε το δρόμο για το ιερό των Δελφών και πλέον οδηγεί στο νότιο τμήμα του αρχαιολογικού χώρου».
Ο αρχαιολογικός χώρος των Δελ φών, που έχει χαρακτηριστεί από το 1987 μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, περιλαμβάνει δύο ναούς, έναν αφιερωμένο στον Απόλλωνα και έναν στην Αθηνά, καθώς και άλλου είδους εγκαταστάσεις, κυρίως για τη διεξαγωγή των αθλημάτων εκείνης της εποχής. Οι εξ Αθηνών ταξιδιώτες εκείνης της περιόδου συναντούσαν πρώτα το ναό της Αθηνάς Προναίας, δηλαδή της Αθηνάς που βρισκόταν πριν το ναό του Απόλλωνα, εκεί όπου σώζεται και η περίφημη Θόλος. Μέσα στο ναό σώζονται, επίσης, βωμοί αφιερωμένοι στον Δία Πολιέα, στην Αθηνά Εργάνη, στην Αθηνά Ζωστηρία, στην Ειλείθυια και στην Υγεία, καθώς και δύο θησαυροί δωρικού και αιολικού ρυθμού.
Προχωρώντας προς τα βορειοδυτικά ο επισκέπτης συναντά το γυμνάσιο, χώρο αθλητικής προπόνησης και εκπαιδευτικό κέντρο, με την παλαίστρα και το συγκρότημα των λουτρών. Επόμενος σταθμός ήταν η Κασταλία, η κρήνη των Δελφών, με το νερό της οποίας οι ταξιδιώτες ξεδιψούσαν από τη μακριά πορεία τους και ταυτόχρονα εξαγνίζονταν πριν μπουν στο μαντείο. Το κεντρικό και πιο σπουδαίο σημείο του χώρου αποτελούσε πάντα το τέμενος του Απόλλωνα. Προστατευόταν από περίβολο, με είσοδο στη νοτιοανατολική του γωνία. Από εκεί οι επισκέπτες ακολουθούσαν την Ιερά οδό, που οδηγούσε στο ναό του Απόλλωνα και στο άδυτο, όπου έδινε τους χρησμούς της η Πυθία, δηλαδή η εκάστοτε πρωθιέρεια του θεού Απόλλωνα.
Αξιοθέατα στην πόλη - μουσείο
Μπορεί οι Δελφοί να είναι πασίγνωστοι κυρίως για το αρχαιολογικό τους ενδιαφέρον, ωστόσο, χαρακτηρίζονται και από ένα σύγχρονο κομμάτι. Εκείνο της πόλης. Αν και δεν πρόκειται για έναν γραφικό οικισμό, με καλντερίμια και στενά δρομάκια, διαθέτει πλήθος αξιοθέατων. Η οικία Άγγελου και Εύας Σικελιανού είναι ένα ενδιαφέρον σημείο στην κορυφή της πόλης, όπως και το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.
Σημαντική στάση κρίνεται και αυτή στο γλυπτό έργο του μεγάλου γλύπτη Γεράσιμου Σκλάβου (Δελφικό φως) εντός του κήπου του ξενοδοχείου Αμαλία. «Μη διστάσετε να διαβείτε τα ιστορικά μονοπάτια, ειδικά αυτό από τους Δελφούς προς την Κίρρα και να αισθανθείτε τη δύναμη του δελφικού τοπίου στην καρδιά του μεγαλύτερου συνεχόμενου ελαιώνα της Ελλάδας, αυτόν της Άμφισσας. Με βάση τους Δελφούς μπορείτε εύκολα να περιηγηθείτε σ’ έναν από τους ομορφότερους και ιστορικότερους δήμους της χώρας με την πρωτεύουσα Άμφισσα, το μαγευτικό Γαλαξείδι, τον Παρνασσό, τη γη του Αθανασίου Διάκου στους Καλλιείς και άλλα» επισημαίνει ο κ. Χατζηδήμου και συμπληρώνει: «Εάν επιλέξετε μία σύντομη ημερήσια εκδρομή, μπορείτε να ξεκινήσετε από τον βόρειο αρχαιολογικό χώρο, να φθάσετε μέχρι το αρχαίο στάδιο, κατόπιν να αφήσετε τις αρχαιότητες και ακολουθώντας τον πεζόδρομο να προσπεράσετε το Μουσείο, να περιπλανηθείτε στην πόλη και την αγορά των Δελφών, να φτάσετε μέχρι το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών και το υπέροχο μεγάλο μπαλκόνι του Αγίου Λουκά-Παβίλιον δίπλα στο αθλητικό κέντρο με την καταπληκτική θέα».
Ο επισκέπτης, σύμφωνα με τον ίδιο, μπορεί να κλείσει τον όμορφο κύκλο της «εξερεύνησης» στη γειτονιά του Ηνίοχου -με την «ακίνητη κίνησή του που σου κόβει την ανάσα», όπως γράφει ο Σεφέρης- της Σφίγγας και των Κούρων στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών, ένα από τα πιο σημαντικά στην Ελλάδα. Στις δεκατέσσερις αίθουσες του διώροφου κτιρίου, συνολικού εμβαδού 2.270 τ.μ., στεγάζονται σπουδαία εκθέματα, τα οποία ανακλούν τη θρησκευτικο-πολιτική και καλλιτεχνική δραστηριότητα του μαντείου σε όλη την ιστορική του πορεία, από την ίδρυση του απολλώνιου τεμένους τον 8ο αι. π.Χ. έως την παρακμή του στα χρόνια της ύστερης αρχαιότητας.