Ναύπλιο: H Νάπολη της Ανατολής

Με το που την αντικρίζεις αντιλαμβάνεσαι τη μακραίωνη ιστορία που κουβαλά. Διαγράφεται ξεκάθαρη στα αρχαία τείχη, στα μεσαιωνικά κάστρα, στα μνημεία, στα αγάλματα και στα υπόλοιπα αρχιτεκτονικά της κοσμήματα.

Του Παναγιώτη Μαυραγάνη

Η «Νάπολη της Ανατολής», όπως ονόμασαν το Ναύπλιο οι Ενετοί θαλασσοκράτες, μιλά από μόνη της για το παρελθόν της και για όλους εκείνους που άφησαν το σημάδι τους στην πανέμορφη πόλη της Πελοποννήσου, η οποία υπήρξε η πρώτη πρωτεύουσα της αναγεννώμενης Ελλάδας μετά την απελευθέρωση. Χειμώνα – καλοκαίρι το σεργιάνι στα γραφικά σοκάκια του Ψαρομαχαλά, στην Πλατεία Συντάγματος και στο λιμάνι αποτελούν απόλαυση για όλες τις ανθρώπινες αισθήσεις. Περπατώντας τις χαρακτηριστικές «δρομόσκαλες», που ενώνουν την παλιά πόλη με την Ακροναυπλία, ο επισκέπτης μπορεί με μια ματιά στις οθωμανικές κρήνες και στα βενετσιάνικα και νεοκλασικά κτίρια που συναντά στο διάβα του, να ταυτιστεί εύκολα με τις σημαντικές στιγμές που έζησε αυτός ο τόπος.

«Το Ναύπλιο, σε απόσταση μόλις 144 χιλιομέτρων από την Αθήνα, είναι ένας προορισμός για όλο το χρόνο, αφού συνδυάζει θάλασσα και βουνό, ιστορία και διασκέδαση, χαλάρωση και εμπειρίες. Το χαρακτηριστικό της παλαιάς πόλης είναι η δυνατότητα που σου παρέχει να την εξερευνήσεις μέσα από ένα πυκνό ρυμοτομικό σχέδιο, διαρθρωμένο από στενά σοκάκια και κλίμακες γεμάτα βουκαμβίλιες», λέει στην «BOULEVARD» ο κ. Παύλος Χρηστίδης, εντεταλμένος σύμβουλος Τουρισμού του Δήμου Ναυπλιέων. «Ειδικά, κατά την περίοδο του Απριλίου και του Μαΐου, όταν αυτά τα αναρριχητικά φυτά ανθίζουν, το Ναύπλιο μετατρέπεται σε φορέα πανδαισίας χρωμάτων, αφού παντρεύονται τα έντονα χρώματα των φυτών με τις γήινες αποχρώσεις των διατηρητέων κτηρίων της πόλης», συμπληρώνει ο ίδιος και συνεχίζει λέγοντας: «Όμως, αυτή είναι μόνο η αρχή. Από το χιονισμένο Αραχναίο, με τα περίφημα κτηνοτροφικά προϊόντα, ως το πασίγνωστο Τολό, με τις αμμουδερές παραλίες και από τη μαγευτική θέα του Παλαμηδίου και του Μπούρτζι, ως τα κρυστάλλινα νερά της Κάντιας, του Δρεπάνου και των Ιρίων το Ναύπλιο έχει επιλογές για κάθε γούστο».

Το Ναύπλιο ή «Ανάπλι» είναι γνωστό για τα τρία φρούριά του: Το Μπούρτζι, που είναι χτισμένο στο νησάκι των Αγίων Θεοδώρων μέσα στο λιμάνι, το ενετικό Παλαμήδι, που δεσπόζει στην πόλη με το λαξευμένο λιοντάρι των Βαυαρών και την Ακροναυπλία, επί της ομώνυμης χερσονησίδας. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, στην τοποθεσία της σημερινής πόλης, ο Ναύπλιος -γιος του Ποσειδώνα και της Αμυμώνης- ίδρυσε τη «Ναυπλία». Ο ίδιος την οχύρωσε με κυκλώπεια τείχη και στη συνέχεια έχτισε το «κάστρο των 999 σκαλοπατιών», το οποίο πήρε το όνομα του πρώτου γιου που έκανε με την Κλυμένη, του Παλαμήδη.

Οι «πρωτιές», ωστόσο, της περίφημης αυτής πόλης, στην οποία δολοφονήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 1831 ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας, Ιωάννης Καποδίστριας, δεν σταματούν στον χαρακτηρισμό της ως πρωτεύουσα της χώρας κατά τη μεταβατική περίοδο 1828-1833. Το «Ανάπλι» φιλοξένησε, μεταξύ άλλων, την πρώτη Βουλή των Ελλήνων, το πρώτο Εθνικό Τυπογραφείο, την πρώτη σχολή Ευελπίδων, το πρώτο Γυμνάσιο στην πλατεία Τριών Ναυάρχων και το πρώτο Φαρμακείο.

«Το Ναύπλιο είναι ευρέως γνωστό, αλλά υπάρχουν σημεία της πόλης που κρατούν καλά ακόμα τα μυστικά τους. Μία τέτοια περίπτωση αποτελούν οι οθωμανικές κρήνες, οι οποίες βρίσκονται διάσπαρτες σε διάφορα σημεία της πόλης – και πολλές φορές πολύ καλά κρυμμένες. Αν μάλιστα τις συνδυάσουμε με το Τριανόν και το Βουλευτικό, τα οποία κατασκευάστηκαν ως τζαμιά, αλλά και την οικιστική αρχιτεκτονική των κτισμάτων του Ψαρομαχαλά, ο επισκέπτης μπορεί να σχηματίσει μία πολύ εμπεριστατωμένη άποψη για τις δύο οθωμανικές περιόδους του Ναυπλίου», εξηγεί ο κ. Χρηστίδης και συνεχίζει: «Βέβαια, μετά από μία τέτοια περιήγηση, δεν πρέπει να παραλειφθεί μια επίσκεψη στο Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα, το οποίο μέσα από την Λαογραφία της περιοχής θα βοηθήσει τον ενδιαφερόμενο να συνειδητοποιήσει -και ίσως να βιώσει νοερά- τον τρόπο ζωής εκείνη την εποχή».

Σύμφωνα με τον ίδιο, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει για τους μυημένους και η φράγκικη πόλη του Ναυπλίου, η οποία βρίσκεται εντός των Τειχών της Ακροναυπλίας. «Μιλάμε για την περίοδο του Νικηφόρου Σγουρού και της πριγκηπέσσας Ιζαμπώ, τότε που το Ναύπλιο ήταν αποκλειστικά μία καστροπολιτεία. Τον επόμενο, μάλιστα, χρόνο ο αρχαιολογικός χώρος της Ακροναυπλίας θα γίνει επισκέψιμος μετά την ολοκλήρωση των αρχαιολογικών εργασιών που γίνονται από την τοπική εφορεία αρχαιοτήτων», επισημαίνει.

Η αρχαιολογική σκαπάνη έχει αποδείξει την ύπαρξη της πόλης από τα μυκηναϊκά κιόλας χρόνια. Έτσι, εκτός της ιστορικής πόλης του Ναυπλίου, υπάρχουν αρκετά μνημεία στον ευρύτερο Δήμο Ναυπλιέων, τα οποία χρίζουν προσοχής, όπως είναι ο θολωτός τάφος της Τίρυνθας. «Πρόκειται για ένα ταφικό μνημείο των μυκηναϊκών χρόνων (1300-1200 π.Χ.), το οποίο βρίσκεται στις ανατολικές παρειές του λόφου του Προφήτη Ηλία. Εκεί ο επισκέπτης θα εντυπωσιαστεί όχι μόνο από τα κατασκευαστικά επιτεύγματα των Μυκηναίων, αλλά και από την ομορφιά του περιβάλλοντος χώρου, μιας και το μνημείο βρίσκεται μέσα στις πορτοκαλιές», αναφέρει ο σύμβουλος Τουρισμού και συμπληρώνει, περιγράφοντας μια ενδεικτική διαδρομή: «Στη συνέχεια, από τη μυκηναϊκή ακρόπολη της Τίρυνθας, ο επισκέπτης μπορεί να κατευθυνθεί προς το χωριό της Αγίας Τριάδας και να σταματήσει στο κοιμητήριο του χωριού, όπου βρίσκεται ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου του 12ου αιώνα μ.Χ. Πρόκειται για ένα ναό χαρακτηριστικό της περιόδου, ο οποίος μάλιστα φέρει εντοιχισμένα σπόλια από αρχαία οικοδομικά λείψανα της περιοχής».

Έπειτα, ο επισκέπτης μπορεί να συνεχίσει την εξερεύνησή του προς τον αρχαιολογικό χώρο της Μιδέας που βρίσκεται στο χωριό Μάνεσι. Πρόκειται για την τρίτη μυκηναϊκή ακρόπολη που βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή της Αργολίδας, μετά τις Μυκήνες και την Τίρυνθα. Τέλος, ο επισκέπτης δεν πρέπει να παραλείψει να κατευθυνθεί προς το γειτονικό χωριό των Δενδρών, στο οποίο υπάρχει το περίφημο μυκηναϊκό νεκροταφείο θαλαμοειδών τάφων και ενός θολωτού τάφου.

«Συνεπώς, ο συνδυασμός επίσκεψης της ακρόπολης της Μιδέας και του νεκροταφείου μπορεί να αποτελέσει ένα πολύ ισχυρό ερέθισμα για τον επισκέπτη να αντιληφθεί την κοινωνικοπολιτική δομή του μυκηναϊκού κόσμου. Αν, μάλιστα, η εκδρομή κλείσει με επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Ναυπλίου, όπου φυλάσσονται περίτεχνα εκθέματα από την περιοχή (όπως είναι η πανοπλία από τον τάφο 12 των Δενδρών), ο επισκέπτης θα καταλάβει ότι αυτός ο τόπος υπήρξε το επίκεντρο των πολιτειακών και πολιτισμικών εξελίξεων της ηπειρωτικής Ελλάδας -και όχι μόνο- ήδη από την προϊστορική περίοδο», καταλήγει στην «BOULEVARD» ο κ. Χρηστίδης.