Φορτισμένη ατμόσφαιρα, επίφοβη προοπτική

Μια δήλωση της Βανέσα Ρεντγκρέιβ για το Προσφυγικό συμπυκνώνει σε λίγες λέξεις δυο αλήθειες. Μία για την Ευρώπη και μία για την Ελλάδα: «Οι πρόσφυγες είναι μητέρες, πατέρες, αδέρφια. Είναι άνθρωποι. Είστε φανταστικοί οι Έλληνες που το θυμάστε. Ντροπή σου Ευρώπη που δεν το θυμάσαι κι εσύ»…

Η δήλωση της σπουδαίας ηθοποιού θα ήταν πλήρης αν υπενθύμιζε τις ωμές παρεμβάσεις της Δύσης, που δημιούργησαν το ωκεάνιο κύμα της προσφυγιάς και της μετανάστευσης. Ιδού, όμως, το μελαγχολικό παράδοξο: η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με το σοβαρό ενδεχόμενο κοινωνικής έκρηξης εξαιτίας του Προσφυγικού. Η χώρα της συγκινητικής συμπεριφοράς απέναντι στους πρόσφυγες, η χώρα που έδωσε υπόσταση στη λέξη ανθρωπισμός, η δεινώς δοκιμαζόμενη από την οικονομική κρίση Ελλάδα βλέπει καθημερινά την ατμόσφαιρα να φορτίζεται και να δημιουργούνται συνθήκες μόνιμου χάους.

Μονάχα ιδεοληπτικοί αδυνατούν και να κρίνουν τι σημαίνουν για τη χώρα –οικονομικά και κοινωνικά– οι εικόνες στο λιμάνι του Πειραιά, στην Ειδομένη, στη Χίο, τη Σάμο και αλλαχού. Η Ελλάδα θυμίζει τη στιγμή αυτή ανοχύρωτη χώρα και πεδίο αυθαιρεσίας, στο οποίο έχει καταλυθεί η έννομη τάξη: επί μέρες κλεισμένη η σιδηροδρομική γραμμή στα σύνορα, κλεισμένοι δρόμοι -επαρχιακοί και εθνικοί-, θλιβερά επεισόδια μεταξύ προσφύγων και κρούσματα παραβατικότητος εις βάρος Ελλήνων, μεμονωμένα μεν αλλά μεγάλης συμβολικής σημασίας, με άμεση επενέργεια στην κοινωνία.

Οι πρόσφυγες βρίσκονται σε απόγνωση μετά το κλείσιμο των συνόρων. Απελπισμένοι ζητούν διέξοδο και θεωρούν ότι οι δυναμικές κινητοποιήσεις τους στην Ελλάδα θα πιέσουν αποτελεσματικά την Ένωση για τα σύνορα. Σε ανθρώπους εν απογνώσει είναι δύσκολο να πρυτανεύσει η ψυχρή λογική, ώστε να δουν την πραγματικότητα. Ειδικά όταν πλείστοι αυτόκλητοι σωτήρες, όπως αρκετές ΜΚΟ και η ιδεοληπτική χορωδία ορισμένων «αλληλέγγυων», δημιουργούν φρούδες ελπίδες και τους ωθούν σε τραγικές επιλογές.

Ναι, τραγική επιλογή είναι να κλείνει ο δρόμος στο Πολύκαστρο από πρόσφυγες και να βλέπεις ταλαιπωρημένους ανθρώπους να παρακαλούν ν’ ανοίξει ο δρόμος για να μεταφερθούν συγγενικά τους πρόσωπα σε νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης. Ναι, είναι τραγικό να ακινητοποιούνται τα ελληνικά φορτηγά στα σύνορα και να εμποδίζονται οι εξαγωγές. Ναι, είναι αποθέωση της αυθαιρεσίας να βγαίνουν μαχαίρια στον Πειραιά, να σπάνε τζαμαρίες και να επιχειρείται η κατάληψη του Πανεπιστημίου από πρόσφυγες… Έχουν το δίκιο τους, αλλά η Ελλάδα τι φταίει; Και γιατί η γενναιόδωρη ελληνική κοινωνία να ανεχθεί τέτοια προκλητική αυθαιρεσία, η οποία τείνει να δημιουργήσει καθεστώς;

Δεν αντιλαμβάνονται ορισμένοι ότι αυτού του είδους οι κινητοποιήσεις των προσφύγων ωθούν την κοινωνία στο όριό της. Η σημερινή δυσφορία ενδέχεται να εξελιχθεί σε δυσανεξία και βαθμηδόν σε ανοιχτή εναντίωση με τραγικές συνέπειες τόσο για τους πρόσφυγες όσο και για την καθημερινότητα της ελληνικής κοινωνίας… Και όσοι υποτιμούν ή αποκλείουν την πιθανότητα κοινωνικής έκρηξης, παίζουν ασυναίσθητα –και ασυνείδητα– το παιχνίδι της Χρυσής Αυγής που καιροφυλακτεί. Δυστυχώς, μεταξύ αυτών που φαίνεται ότι δεν έχουν αντιληφθεί την κρισιμότητα της κατάστασης είναι και παράγοντες του κυβερνώντος κόμματος, δέσμιοι παροιμιώδους ιδεοληψίας στο συνολικό θέμα του μεταναστευτικού. Όταν καταλάβουν θα είναι αργά…

ΦΩΤΟ: ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ